جرح و تعدیل شاهد

 

جرح و تعدیل شاهد 

قانونگذار در ماده ۱۹۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ امکان جرح و تعدیل شاهد  را بیان کرده است.در ماده ۱۹۱ آمده است شاهد شرعی قابل جرح و تعدیل است .

جرح

 عبارت است از شهادت بر فقدان یکی از شرایطی که قانون برای شاهد شرعی مقرر کرده است

تعدیل

 عبارت از شهادت بر وجود شرایط مذکور برای شاهد شرعی است.منظور از جرح و تعدیل شاهد ارائه امکان برای طرفین دعوا جهت بی‌اعتبار ساختن شهادت شاهد طرف مقابل است.

جرح در لغت به معنای مخدوش کردن است . در عالم حقوق باطل کردن شهادت و رد کردن گواهی گواهان است.

شرایط گواهی گواهان را قانون

ماده ۲۲۹ آیین دادرسی مدنی در مبحث چهارم این شرایط را مورد بررسی قرار داده است.

زمان جرح گواه

 مطابق ماده ۱۹۳ قانون مجازات اسلامی باید قبل از ادای شهادت انجام گردد. مگر اینکه موجبات جرح پس از ادای شهادت مشخص گردد. که جرح پس از ادای شهادت صورت می‌گیرد.

متن ماده ۱۹۳ قانون مجازات اسلامی

«جرح شاهد شرعی باید پیش از ادای شهادت به عمل آید .مگر آنکه موجبات جرح پس از شهادت معلوم گردد. در این صورت جرح تا پیش از صدور حکم به عمل می‌آید و در هر حال دادگاه مکلف است به موضوع جرح رسیدگی و اتخاذ تصمیم نماید.
در دفاع از جرحی که بر علیه شاهد صورت می‌گیرد معرف شاهد می‌تواند شاهد را تعدیل کند.
تعدیل در ماده ۱۹۱ قانون مجازات اسلامی 
         «  عبارت است از شهادت بر وجود شرایط مذکور برای شاهد شرعی است»
یعنی معرفی کننده می‌تواند در دفاع از شاهد و تایید موضع وی اقدام کند.

مهلت جرح و تعدیل

زمان  قانونی برای جرح و تعدیل شاهد یک هفته است. قانونگذار  آن را در تبصره ماده ۲۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی آورده است.

خلاصه تعریف جرح و تعدیل

به طور خلاصه جرح شاهد، زیر سوال بردن شاهد توسط طرف دعوا است . به این ترتیب جرح کننده سعی در بی‌اعتبار نمودن شاهد می‌نماید.
و تعدیل : دفاع از شاهد توسط شخص معرف برای تقویت موضع وی است.

مواردی را که بنا به تصریح قانون می‌توان از آن در جهت جرح شاهد استفاده کرد عبارتند از

فقدان (بلوغ،عقل،ایمان،عدالت)
ذینفع بودن
حرامزاده بودن
خصومت شخصی شاهد
ولگرد یا متکدی بودن شاهد.